Zijn onzinfluencers eigenlijk niet gewoon pioniers?

Nee

Ik mag natuurlijk graag afgeven op onzinfluencers en BN’ers, die vanuit allerhande cognitieve konijnenholen steeds maar weer opnieuw verscheidene verse kolderkeutels de ether in katapulteren en vervolgens door de golf van ophef weer terug de realiteit en relevantie in weten te klimmen.

Maar in sommige dingen zijn ze wel bekwaam, ontegenzeggelijk. En daar mogen we ook eerlijk over zijn. Ze weten namelijk als geen ander de wetenschap te gebruiken als stok om diezelfde wetenschap mee te slaan. En al hun volgers ervan te overtuigen dat dit an sich weer hartstikke wetenschappelijk is.

Galileo

Dit is wat er namelijk tegenwoordig standaard gebeurt, als je op Instagram of LinkedIn kritiek durft te hebben op bijvoorbeeld Joep Rovers. En beargumenteert dat hij lijdt aan chronische uit-de-nek-lulleritis.

Het wordt veelal een filosofische discussie over de grenzen van de wetenschap, met zowel als uitgangs- als eindpunt dat de Joep Rovers deze grenzen verlegt en dat critici enkel doorgeefluiken van de status quo zijn. Met onderbuikgevoel als objectieve meetlat van de werkelijkheid bij uitstek.

Als je mazzel hebt, wordt ook nog eens de uitspraak erin gefietst dat Galileo vroeger ook werd verketterd, terwijl hij ook gewoon gelijk had!

Ten eerste, dit is natuurlijk een dikke vette pathetische drogreden. Alsof het feit dat Galileo ooit werd vervolgd omdat hij gelijk had, ook betekent dat Joep Rovers vandaag de dag gelijk heeft omdat-ie nu zogenaamd zou worden vervolgd (lees: kritiek krijgt over het feit dat hij rauwe melk promoot, vaccinaties en zonnebrandcrėme afraadt en roept dat je artsen niet moet geloven).

Ten tweede en voornaamste: hoe durf je zo een kwakzalfkwezel te vergelijken met een van de grootste denkers uit de geschiedenis, die dus boven alles wél die zuivere wetenschappelijke methode hoog in het vaandel had staan en deze juist als intellectueel en moreel kompas hanteerde?

Enfin. Dit is, hoe je het ook wendt of keert, gewoon slim gespeeld. Hele volksstammen springen voor ‘s lands onzinfluencers in de bres met ineens een diepgewortelde visie over wetenschapsfilosofie en wat niet al. Diezelfde mensen die de wetenschap doorgaans pontificaal links laten liggen, zijn warempel betrokken bij de grondbeginselen ervan. Vooruitgang!

Or is it? Want we hebben het hier dus wel over dezelfde Joep Rovers die zijn boek over gezondheid expliciet opent met de boodschap geen gebruik te maken van wetenschappelijke onderbouwing. De wereld van gezondheid verandert immers zo snel (proest).

In hetzelfde boek haalt hij een “onderzoek” aan uit 1983, dat geen onderzoek is, maar een ingezonden brief, naar aanleiding van een onderzoek over verzadigde vetten.

login=false was nog nooit zo grappig

Dat is het niveau. Maar wat je hier dus voor leest tussen de regels door:

“De wetenschap is niet relevant, want de wetenschappelijke kennis verandert continu.”

Alleszeggend. Dit is namelijk bij uitstek juist een positieve eigenschap van de wetenschappelijke methode en hetgeen dat het onderscheidend maakt: blijven testen, proberen en bestuderen, totdat je op iets stuit waaruit blijkt dat het misschien toch anders zat dan we dachten. Daar doe je het uiteindelijk voor. Elke wetenschapper droomt van zo een ontdekking.

Dit in schril contrast met de Arie Boomsmaatjes, Joep Rovertjes en Richard de Lethjes van deze wereld. Zodra zij erop worden gewezen dat de boel toch anders in elkaar steekt dan dat zij dachten, steken ze hun kop in het zand. Blijkt dat hun bronnen juist hun beweringen tegenspreken in plaats van onderbouwen? Blokkeren die hap. Blijkt dat ze hun bron helemaal zelf niet hebben gelezen en ze schadelijk quatsch verspreiden? Snel die slachtofferrol in duiken.

Tegelijkertijd hebben ze het voor elkaar gekregen dat juist die specifieke kwaliteit van de wetenschap, namelijk aanhoudend voortschrijdend inzicht, ineens tegen de wetenschap wordt gebruikt om henzelf in bescherming te nemen.

Lakmoesproef

Toegeven dat je ernaast zat of erkennen dat de bewijzen een andere kant op wijzen, is immers een zwakte in de digitale welzijnscontreien van biohackers, spiriwiri ayurvedameiden en natuurgenezende psychokwakkers. Is slecht voor de verkoop.

Het is waar je intellectuele bijziendheid immer aan herkent: de gretigheid waarmee zelfcorrectie wordt veroordeeld.

“De wetenschap dacht eerst dat A, en nu B”

Deze uitspraak is een lakmoesproef voor kritisch denken. Iemand die snapt hoe kennis, logica en samenhang werken, ziet dit als een inherent positieve eigenschap van de wetenschappelijke methode. Iemand met het metacognitieve vermogen van een dagelijks blowende brugklasser, ziet dit echter als een defect.

Iemand die op dit niveau blijft steken is bijvoorbeeld Arie Boomsma. Die gelooft absoluut dat hij in de krochten van de wetenschappelijke methode essentieel werk levert, terwijl hij in werkelijkheid enkel en alleen prutst met het gepruts van zo mogelijk nog grotere prutserts en de resulterende prutsels zo schaamteloos online pleurt dat mensen gaan denken dat het daadwerkelijk iets meer is dan gepruts. Krijgt-ie kritiek? “Ik volg de voorhoede van de wetenschap, de mensen van het Voedingscentrum en alle huisartsen van Nederland lopen juist achter”. Ik parafraseer. ¹²

Een gaslight-exercitie van Bijbelse proporties, waarbij we allemaal moeten geloven dat niet de hoogleraren en de tientallen wetenschappers die werken bij het Het Voedingscentrum, maar enkel en alleen de favo influencers van Arie Boomsma in de voorhoede lopen van de wetenschap. Toevallig ook influencers die jaarlijks miljoenen binnenharken met de verkoop van doorgaans totaal onnodige supplementen.

Arie weet zich altijd exact te positioneren op een plek waar hij enerzijds de wetenschap compleet overboord kan gooien en anderzijds doodleuk nog altijd kan doen alsof hij wel echt van de wetenschap uitgaat. Enkel Arie is sterk genoeg om het pikhouweel waar nieuwe kennis over voeding en gezondheid mee wordt gemijnd te hanteren en de rest moet toekijken.

Get recktificatie

Dit alles komt rechtstreeks uit het handboek van de pseudowetenschap: je gevolg ervan overtuigen dat jij, die nog nooit een onderzoek hebt gelezen of relevante studie hebt gedaan, de baanbrekende onderzoeker bent. De zogenaamde grenzenverlegger binnen de vastgeroeste kaders van de wetenschappelijke methode.

In die wetenschappelijke methode schaven we zoals gezegd de kennis juist bij als uit onderzoek blijkt dat de zaken anders in elkaar steken. Dat maakt het zo een sterke methode, het blijft zichzelf verbeteren, op zoek naar fouten in zichzelf. Maar dat soort voortschrijdend inzicht is nou net waar de pseudodenkers der Nederlanden verstoken van blijven.

Wat doet bijvoorbeeld een Joep Rovers als hij met zijn neus op de onfeitelijkheden wordt gedrukt? Even een overzicht van de afgelopen tijd.

• Een video over gifstoffen in wilde zalm werd zonder rectificatie verwijderd, na een reactie van mij;³

• Een video over hoe vroeger alles beter was, werd zonder rectificatie verwijderd, na een reactie van mij;⁴

• Een story over hoe hij de adviezen van experts niet volgt in aanloop naar een skimachinemarathon, werd zonder rectificatie verwijderd, na een reactie van mij;⁵

• Een post over de anticonceptiepil, na reactie van mij wederom zonder rectificatie verwijderd.⁶ ⁷ ⁸ Joep had de boel weer verkeerd geïnterpreteerd, maar kan het niet laten iemand anders een les te lezen over hoe de wetenschap zou werken.

  

• Een story over een onderzoek dat door een arts werd aangehaald op LinkedIn werd verwijderd zonder rectificatie. Dit nadat ik de arts op LinkedIn had gecorrigeerd en hij zijn post had aangepast. ⁹

Ik hoor graag waar ik de factuur voor al mijn eindredactiewerk naar toe kan sturen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over alle onzin waar ik niet op reageer, want tja, ik heb ook wel af en toe iets beters te doen.

Een poos geleden plaatste hij wel een rectificatie, toen hij er echt niet onderuit kon.¹⁰ Hij riep dat de officiële naam van aspartaam was veranderd in AminoSweet¹¹, maar dit was slechts een merknaam van een specifieke zoetstofproductent. Hij kon het uiteraard niet laten mij voorafgaand aan de rectificatie een “lowlife loser” te noemen.¹² Waarvan akte.

Stel jezelf de vraag: waarom zou iemand zo vaak verwijderen en niet rectificeren.

Het antwoord is simpel: omdat hij geen flauw idee heeft wat-ie doet én, daaruit voortvloeiend, geen moreel kader heeft bij wat hij doet. Ook hij prutst. Hij prutst met prutsels van andere prutsels, maakt er zo mogelijk nog grotere prutsels van en is te onwetend om in te zien dat het niet meer is dan gepruts. En dat is en blijft de kern.

En gepruts is geen wetenschap.

Pionier of pion

Des te bijzonderderderder dat je online continu een of andere Happinez-harlekijn aan je fiets hebt hangen als je iets slechts durft te zeggen over Joep. Niet de wetenschap, die er dus op ontworpen is zichzelf continu te verbeteren, maar Joep, die nog nooit iets van voortschrijdend inzicht hebt getoond en liever blokkeert dan rectificeert, zou moeten worden gezien als bakermat van kennis, nieuwsgierigheid en vooruitgang door bescheidenheid. Verlichter, verlosser en profeet.

Mensen staan te applaudisseren aan de kant wanneer-ie de wetenschappelijke methode door de plee spoelt, omdat ze oprecht verwachten dat met diezelfde wetenschap later aangetoond zal worden dat hij een visionair is. Als je duizenden, zo niet honderdduizenden volgers zo weet te hersenspoelen, is dat gewoon wederom knap.

Dus ten eerste: chapeau. Ten tweede: even een reminder.

In vrijwel elke discussie is dit gedreutel over hoe wetenschap het ook mis kan hebben totaal ongepast. Het gaat in de online discussies omtrent gezondheid en wetenschap, nimmer om de vlakken waar de wetenschap nog vers is en waar we aan de vooravond staan van nieuwe kennis en vakgebieden. Bijvoorbeeld het ontdekken van nieuwe ziektes, nieuwe methoden of de impact van bepaalde stoffen in het milieu.

Het gaat, in de regel, om gepruts. Om potsierlijke propaganda van de Google-zelf-maar-Youtubeschool-voor-Dunning-Kruger-Influencerbro’s. Losgezongen kolder die op geen enkele manier te rijmen valt met wat we juist nu wel weten vanuit de wetenschap. Vaak onderbouwd met wetenschappelijke onderzoeken die, als je even op de link klikt, niets met de claim te maken blijken te hebben of in het geval van Joep meermaals zijn eigen claim weerleggen, zoals blijkt uit de door hem verwijderde onzin.

Deze onzin zal altijd onzin blijven. 1+1 zal altijd 2 zijn en de aarde zal altijd bolvormig zijn. Hoeveel nieuw onderzoek je er ook tegenaan gooit. Even goed zal grounding nooit werken, zullen het gros van de supplementen niets voor je doen, zullen vaccinaties geen autisme veroorzaken en zal zonnebrandcrème de kans op huidkanker niet verhogen maar juist verlagen. Als je echt wil wachten totdat de wetenschap heeft heeft bewezen dat het tegenovergestelde het geval is, zul je wachten tot je een fractie van een ons weegt en zelf verwerkt kan worden in een of ander achterlijk, niet werkend supplement die weer een andere prutsende prietpraatpiraat ongetwijfeld weer zal promoten.

Beweringen als “de wetenschap zit er continu naast” of “de wetenschap dacht eerst ook dat roken gezond was” zijn derhalve geen diepzinnige argumenten die je kwakzalftoko stutten. Als je zoiets roept, heb je in de regel, weder-fucking-om, geen flauw idee waar je het over hebt.

Dan ben je dus geen grenzen aan het verleggen of wetenschap aan het innoveren, maar de wetenschap aan het misbruiken om je eigen onkunde en totale gebrek aan kennis en expertise te verhullen.

Dan ben je geen dappere dwarsligger die outside the box denkt, maar de schimmel in het karton, die geen flauw benul heeft van het concept “doos”.

Dan ben je een amorele zak hooi die enkel en alleen voor eigen gewin daadwerkelijke experts schoffeert, die dagelijks onze gezondheid trachten te verbeteren met methodes die wél werken. En daar doorgaans geen miljoenen mee harken. En daarmee niet het vertrouwen in de wetenschap continu laten afbrokkelen.

De enige grenzen die je dan verlegt, zijn de grenzen van je eigen opportunisme.

De enige manier waarop je wetenschap inzet, is als stok om diezelfde wetenschap mee te meppen. En af en toe om je reet ermee af te vegen en het resulterende remspoor ongevraagd Jan en allemans gezicht te wrijven.

Dan ben je, kortom, geen pionier van de wetenschap, maar een pion van de pseudowetenschap.

Laat dat vooral even duidelijk zijn.

Vond je dit gratis artikel hartstikke te gek?

Overweeg dan een donatie, als je mij financieel wil steunen. Of beter nog: word lid van de betaalde nieuwsbrief, dan krijg je er iets voor terug :)

1.

2.

sjamadriaan

A post shared by @sjamadriaan

3.

sjamadriaan

A post shared by @sjamadriaan

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.