The Biohack Project, aflevering 1: een treinramp
The Biohack Project, aflevering 1: een treinramp
Ik keek de eerste aflevering van The Biohacking Project, zodat jij dat niet hoeft te doen
De eerste aflevering van The Biohack Project is eindelijk gearriveerd. Als je helemaal up-to-date wil zijn over wat biohacking is en hoe het programma wordt ingestoken, raad ik je aan dit artikel te lezen:
Wat voorafging
Sinds de aankondiging van het programma, heeft KRO-NCRV nogal wat kritiek mogen ontvangen, naast het stuk van mij hierboven. De omroep heeft hierop o.a. de beschrijving van wat biohacking is op de website een tikkie aangepast.
Het woord ‘wetenschap’ is weggehaald, evenals de vermelding van bloed- en DNA-testen. Hier zal vast een reden achter zitten, dus ik heb gevraagd aan de persvoorlichting waarom ze deze tekst hebben gewijzigd. Het antwoord:
We hebben inderdaad de tekst aangepast, omdat het zonder de juiste context van het televisieprogramma te veel verschillende en vaak verkeerde interpretaties -waaronder die van jou - opriep. Dat is niet de bedoeling van een persbericht of webtekst. Ik hoop je hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.
Vervolgens vroeg ik uiteraard wat ik dan zo verkeerd had geïnterpreteerd. Dit was ruim een week geleden en op de dag van schrijven, 12 september, heb ik ook na een tweede mail geen reactie mogen ontvangen op deze vraag.
Ook de website van Govert Viergever, de biohacker van dienst in het programma, is geheel op de schop gegaan. Nergens zijn meer gekke supplementen of magische koffie te koop en de coachingtrajecten die hij aanbood, op basis van bijvoorbeeld je neurotransmitterprofiel, zijn verdwenen. Tekstversies van deze pagina´s zijn terug te lezen in cache: webwinkel en coaching.
KRO-NCRV lijkt met het aanpassen van hun website aan een stukje damage control te doen, al voordat er überhaupt een aflevering is uitgezonden.
Benaderingsmail
Verder heb ik van iemand in een regenjas de mail mogen ontvangen waarmee de deelnemers voor het eerst werden benaderd:
Hier vallen twee dingen op: de biohacks worden wetenschappelijk genoemd (wat ze niet zijn) en de zin:
‘Want als de deelnemers hun stress onder deze extreme omstandigheden kunnen hacken, werken deze hacks ook voor de stress en eventuele angst waar zij in het gewone leven mee te maken krijgen.’
Dat lijkt me totale kolder.
Als nietsvermoedende influencer, presentator of actrice, kan ik me erg goed voorstellen dat je op basis van deze mail verwacht dat het programma medisch gezien prima is dichtgetimmerd. En dat is het verraderlijke in deze, de deelnemers valt eigenlijk niet zoveel te verwijten.
Wat verder nog even hilarisch als pijnlijk is: een van de deelnemers, Rick Paul van Mulligen, gaat voor Omroep Human een quiz presenteren over online desinformatie, genaamd Onzin. Je verzint het niet. Ik vroeg Omroep Human naar hoe ze zijn deelnemerschap aan dit programma, dat desinfo verheerlijkt, te rijmen vinden met het presenteren van een quiz over desinfo. Hun reactie:
Nogmaals dank voor je mail, we hebben even de tijd genomen om een en ander uit te zoeken en de betrokkenen te horen; ook wij werden een beetje overvallen door het nieuws dat Rick Paul van Mulligen meedoet aan The Biohack Project en begrijpen goed dat je ons deze vragen stelt.
We kunnen helaas niet inhoudelijk ingaan op dat programma van de KRO-NCRV (daarvoor weten we onvoldoende hoe het onderwerp biohacking belicht zal worden door de makers). Over ons mediaprogramma Onzin kunnen we natuurlijk wel wat zeggen. Behalve dat we kijken naar meer algemene zaken als fake news, (sluip)reclame en misinformatie op (social) media, is Onzin een quiz waarin juist ook de deelnemende panelleden en ook Rick Paul als presentator onder de loep worden genomen. Hoe reflecteren zij op hun eigen gebruik van (social) media? En wanneer vlogen zij uit de bocht? Mede dankzij jouw vraag zal de redactie extra scherp zijn op de deelname van Rick Paul aan The Biohack Project en dat – indien noodzakelijk – ook onderwerp maken van onze uitzendingen.
Omroep Human geeft hier mijns inziens ook impliciet toe dat ze niet heel blij zijn met zijn deelnemerschap.
Kortom, genoeg reden ons te verheugen op de eerste aflevering.
Het begin
En gisteravond was het na deze lange, vermoeiende aanloop vol niet weg te biohacken stress dan eindelijk zover: de eerste aflevering was daar. We trappen af met beelden van de Maas. We zien allerlei bootjes op het water en autootjes op de weg, om het drukke stadsleven te benadrukken. We horen een voice-over met op de achtergrond muziek die doet denken aan spannende scènes bij Bassie & Adriaan.
‘Het leven wordt alsmaar drukker en sneller. Vijf deelnemers gaan een experiment aan om te leren hoe ze om zouden kunnen gaan met stress’
Govert Viergever de Biohacker, die VO₂max-verhogende koffie verkoopt en coachingtrajecten aanbiedt op basis van neurotransmitterprofielen, opent de show met een eigen voice-over, terwijl we hem notities zien maken op een clipboard. Als een echte wetenschapper.
‘De komende tijd gaan de deelnemers een aantal hele zware, stressvolle grote taken doen. En als ze daarmee beter leren omgaan, dan zul je merken dat ze ook in hun dagelijks leven de kleine stressvolle momenten beter aan gaan kunnen.’
De beelden zijn spectaculair. We zien de deelnemers in een stuntvliegtuig zitten of uit een benarde positie onder water ontsnappen. Met als enige reden dus: als ze hier hun stress onder controle krijgen, dan ook in het dagelijkse leven. Dit is dus de premisse van de hele show.
Dit is alleen totale flauwekul. Er is geen enkele reden om te denken dat controle over jezelf bij Fear Factortaferelen zal zorgen voor minder stress in het dagelijks leven en minder chronische stress.
Een introductierondje
De deelnemers worden kort geïntroduceerd en vertellen over hun doelen in het programma.
Rick Paul van Mulligen zou graag met een stukje minder stress door het leven gaan. Hij krijgt stress van nieuwe situaties, monteurs binnenlaten en mensen bellen.
Monic Hendrickx zou minder bang willen zijn, want dan kan ze meer genieten van het leven. Ze heeft het idee dat ze een stresskip is.
We zien vervolgens de deelnemers levend begraven worden, volgens de voice-over om groei te stimuleren en stress te verlagen.
Dan mag Sjinkie Knegt vertellen wat zijn doelen zijn. Hij is als topsporter veel met gezondheid bezig maar denkt dat hij wat betreft voeding wel een stap kan maken. Sjinkie krijgt stress van de controle kwijtraken en voelt tijdens wedstrijden druk en stress.
Défano Holwijn wil vooral een betere versie worden van zichzelf. Hij krijgt stress van structuurloos leven.
Lize Korpershoek wil vooral niet te hoge verwachtingen hebben, want dan is ze wellicht teleurgesteld. Lize verwoordt knap het sentiment van de kijker. Ze is vaak gestresst, stress brengt haar veel, maar heeft ook een keerzijde.
Maar wat is biohacking dan?
De deelnemers zitten in een ribboot die met 100 km/u over de Maas scheurt en dragen een hartslagmeter. Govert Viergever de Biohacker, die VO₂max-verhogende koffie verkoopt en coachingtrajecten aanbiedt op basis van neurotransmitterprofielen, heeft tijdens de “heftige” rit hun hartslag al in de gaten gehouden. En dat terwijl Govert geen medische achtergrond heeft en op geen enkele manier opgeleid of bevoegd is om conclusies te trekken uit de hartslaggegevens.
Hij legt uit wat biohacking is: ‘Biohacking is géén vervanging voor de dokter als je klachten hebt. Het is een manier om je lifestyle te verbeteren op het gebied van onder andere voeding sport en slaap. Biohackers proberen hun lichaam beter te begrijpen en te verbeteren. Dat doen we door te meten en experimenten op onszelf. Dat is geen exacte wetenschap, ieder lichaam is anders.’
Dan wordt Govert kort geïntroduceerd met het meest exemplarische moment van de aflevering:
‘Govert, ex-olympiër, was niet de ideale roeier. Hij is namelijk veel lichter en kleiner dan de meeste van hen. Door onder andere biohacking zette hij zijn gezondheid naar zijn hand, om zo zijn Olympische droom te realiseren. Nu hoopt hij anderen te helpen met de kennis die hij in de loop der jaren heeft opgedaan.’
Er wordt verder niet gespecificeerd hoe hij dan eigenlijk concreet ‘zijn gezondheid naar zijn hand zette’. Ik vermoed dat dit gewoon een potsierlijke poëtisering is van ‘meer vreten’.
Stress
Na een stressvolle boottocht moet je even stoom afblazen, dus de deelnemers gaan op de kade op een yogamatje zitten. Maar niet voordat Govert Viergever de Biohacker, die VO₂max-verhogende koffie verkoopt, coachingtrajecten aanbiedt op basis van neurotransmitterprofielen, geen medische achtergrond heeft en op geen enkele manier opgeleid of bevoegd is om conclusies te trekken uit de hartslaggegevens, toch conclusies trekt uit de hartslaggegevens.
We zien een 2havo-explainer over stress. Samenvatting: een beetje stress is prima en logisch, veel en langdurige stress is slecht. Dat kan leiden tot hart- en vaatziekten, diabetes en een burnout.
Hier niks raars, maar wat wel goed is om op te merken: stress is een van de paradepaardjes van kwakzalvend en onzinfluencend Nederland, precies om deze reden. Het kan gelinkt worden aan allerlei kwaaltjes en tegelijkertijd veroorzaakt worden door allerlei kwaaltjes. Het is een soort taaljoker. Het is lijm waarmee je een warrig betoog dichtsmeert, net zoals bijvoorbeeld ‘energie’ of ‘hormonen’. Als je claimt dat je stress kan verminderen met een bepaalde methode, kan niemand zeggen dat je ongelijk hebt. Immers, heeft een klant minder stress, dan werkte je methode. Heeft je klant niet minder stress, dan lag het vast aan iets anders. Daarbij is het ook niet heel lekker te kwantificeren en charlatans floreren in wazigheid.
Stress is daarbij herkenbaar, iedereen heeft het en mensen worden er een tikkie bang van. In de context waar het meestal wordt gebruikt (zoals dit programma) zegt het echter precies niks. Het programma zelf wisselt ook steeds van definitie en haalt stress als parapluterm, chronische stress en stress in specifieke situaties continu door elkaar.
Volgens Govert zorgen hoge stresslevels dat je minder in het hier en nu bent. Een warrig betoog over stress en de toekomst volgt, waarna de deelnemers omhoog kijken en aan de 124 meter hoge Port of Rotterdam een soort plank uit zien steken waar ze later overheen zullen lopen. Dit geeft bij veel van hen onrust en, jawel, stress.
Govert zegt dat aandacht het enige is in je leven waar je echt controle over hebt (dat lijkt me als ADHD’er nogal discutabel), wat je kan oefenen met meditatie. Daarmee kom je in het veilige hier en nu. De deelnemers gaan met meditatie proberen stress weg te nemen over de aankomende luchtwandeling.
Ze gaan op de yogamat liggen om te mediteren, onder de bezielende vocale begeleiding van Govert de Biohacker. Rustig ademhalen, naar binnen keren, etc. Défano valt in slaap, hij zat te diep in focus. Wat merkte hij toen? Hij was losjes en zat in het moment. Je verwacht het niet.
De deelnemers gaan terug de boot op. Kunnen ze de meditatietechniek in de praktijk brengen op het water? Maar belangrijker nog: waar is de plank gebleven? Daar zouden ze toch overheen gaan lopen? Ze zitten nu ineens in de boot? Enfin.
De deelnemers zeggen dat ze deze boottrip bewuster bezig waren met zichzelf en dat de boottrip draaglijker was. Govert zag geen pieken in de hartslag, dus iedereen was volgens hem constant. Dit betekent dat ze van de meditatie hebben geleerd. Govert heeft overigens geen medische achtergrond en is op geen enkele manier opgeleid of bevoegd om conclusies te trekken uit hartslaggegevens.
Ik wil nogmaals benadrukken dat de deelnemers eigenlijk vrij weinig verkeerd doen. Wat dat betreft heeft het programma veel weg van een treinramp: een catastrofe voltrekt zich, maar je kunt niet wegkijken en eigenlijk enkel medelijden hebben met de slachtoffers. Die dit ook niet zagen aankomen toen ze opstapten, maar gelukkig nu wel tips and tricks hebben om door de stress van het ongeluk heen te ademen.
De verantwoordelijken voor deze treinramp zijn de spoorwegmaatschappij (omroep), die de trein vakkundig op een dood spoort heeft gezet, en de machinist (eindredactie) die zonder mededogen vol door blijft rijden en de conducteur (Govert) die ook niet in staat is zijn passagiers te waarschuwen, omdat-ie zelf niet snapt wat er nou eigenlijk gebeurt.
DNA-test
Dan volgt het absolute dieptepunt van de aflevering en misschien wel van geschiedenis van de KRO-NCRV zelf. De deelnemers zitten in een cirkel op een bank in een woonkamer. Het doet denken aan een kringverjaardag, maar dan zonder lekkere hapjes, want Govert heeft de uitslag van de eerder afgenomen bloed -en DNA-testen en concludeert dat bijvoorbeeld Rick Paul eigenlijk helemaal geen kaas zou moeten eten.
Een arts (ik zou graag weten wie) heeft een maand voor de opnames in opdracht van Govert bloed, urine, ontlasting en DNA van de deelnemers laten onderzoeken op specifieke waarden. Toch wel. Govert vertelt:
‘Zonder medische klachten het niet zinvol is om dit soort testen te laten doen bij de dokter, maar biohackers experimenteren met ideeën en theorieën over gezondheid die soms nog geen wetenschappelijk consensus hebben.’
Hier gaat het echt faliekant mis. Govert impliceert dat over dit soort testjes nog geen wetenschappelijke consensus bestaat, maar dat biohackers er toch mee experimenteren. Dat is exact niet wat hier gebeurt. Je kunt bijvoorbeeld prima zeggen: ‘Over de bevorderende werking bij sportprestaties van creatine als supplement is geen consensus, maar ik ga toch proberen of het voor mij werkt.’ Dan is er een plausibel mechanisme en inderdaad nog te weinig onderzoek om vast te stellen of het in de praktijk ook de sportprestaties verbetert.
Wat Govert doet is het begrip ‘nog geen wetenschappelijke consensus’ plakken op testen die theoretisch niet geschikt zijn om de onderzochte eigenschappen te meten. Eigenlijk is er dus wel degelijk consensus over de testjes: ze meten niet wat Govert claimt dat ze meten. Maar dat is inherent aan de testjes en niet iets wat wetenschappelijk onderzocht hoeft te worden. Je kunt met een doorsnee weegschaal ook niet je vetgehalte meten.
Wat me daarbij opvalt, is dat deze uitspraak (‘biohackers experimenteren met ideeën en theorieën over gezondheid die soms nog geen wetenschappelijk consensus hebben’) ook terugkomt in correspondentie die anderen hadden met de persvoorlichting na de hierboven beschreven kritieken. Ik heb sterk het vermoeden dat KRO-NCRV deze specifieke uitspraak er achteraf in heeft gemonteerd, als een soort goedkope escape bij verdere kritiek. ‘We zeggen toch dat er geen consensus over is, dus waarom zijn jullie zo boos?’ Het heeft alleen totaal geen betrekking tot de daadwerkelijke kritiek.
Hier leren we overigens ook waarom ik nooit antwoord heb ontvangen op mijn vraag wat ik dan precies verkeerd interpreteerde. Ik interpreteerde inderdaad verkeerd, maar het is een nog grotere janboel geworden dan ik in mijn vorige stuk beschreef.
De resultaten
De testresultaten zijn dan ook te lachwekkend voor woorden en lijken meer op gegamificeerde bio-astrologie dan op wetenschap. Hou je vast.
Het brein van Défano heeft magnesium nodig om tot rust te komen. Er is een laag magnesiumgehalte in zijn systeem, waardoor zijn brein meer aanstaat en richt op alle prikkels. Ze gaan Défano meer magnesium in zijn voeding geven. Zoals Bernard Leenstra terecht opmerkt in zijn uitstekende kritiek op het programma in NRC:
Als de hersenen van Holwijn aangetast zouden worden door een magnesiumtekort, dan is hij ernstig ziek. Voordat een magnesiumtekort neurologische klachten veroorzaakt, ontstaan ernstige spierkrampen in het gehele lichaam, vaak gepaard met braken.
Magnesium is overigens, net als stress, een heerlijke go-to term voor onzinverkopers. Het is betrokken bij honderden processen in het lichaam, dus een magnesiumsupplementje zal alleen maar goed doen. De realiteit is dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor een voordelige werking van magnesiumsupplementen, zelfs niet bij sporters en dat iedereen voldoende magnesium haalt uit voeding. Gelukkig raadt Govert hier Défano ook aan om juist magnesiumrijke voeding te eten en niet magnesiumsupplementen te slikken. Terwijl Govert dus wel zelf magnesiumsupplementen verkocht op zijn website.
Monic heeft volgens Govert het vechters-gen, waardoor ze langzamer adrenaline opbouwt. De grondstoffen voor adrenaline moeten volop in haar voeding aanwezig zijn, want die slurpt ze op, dus daar moet ze rekening mee houden bij haar dieet. Het is niet duidelijk op wat voor test dit is gebaseerd. Daarbij moet ze koud douchen, 12 minuten per week. Waar hij dit vandaan haalt, is me een groot raadsel. Ook krijgt ze een rood leeslampje, zodat ze niet meer is blootgesteld aan blauw licht. Ook dit is onzin, schreef ik eerder:
Vervolgens zegt Govert in de camera dat deze tips niet voor iedereen werken en of ze überhaupt werken, onderdeel is van het experiment.
Wacht even, experiment? Dit is de eerste keer dat we horen dat het eigenlijk een experiment is. In de intro werd juist beweerd dat de deelnemers minder stress zullen ervaren in dagelijks leven, nu is het een experiment. Ook dit lijkt een disclaimer die na de initiële kritieken in de aflevering is gemonteerd, om in ieder geval te kunnen zeggen: ‘We hebben aangegeven dat dit niet voor iedereen opgaat en het was maar een experiment!’
Sjinkie, een Olympisch sporter, krijgt te horen dat zijn uithoudingsvermogen niet je van het is. En dat zijn lunch, die bestaat uit boterhammen, niet geschikt is. Brood komt ongunstig uit de test. Welke test is niet geheel duidelijk. Maar brood heeft een negatieve impact op zijn systeem. Ook hier loont het een stapje terug te doen om te kijken wat er daadwerkelijk gebeurt. Sjinkie is een bijzonder succesvol shorttracker met kasten vol medailles. Zijn deelname aan dit programma geeft het in zeker zin een stukje legitimiteit: die topsporter zal vast weten waar hij gezondheidstechnisch mee bezig is, dus dat biohacken zal ook wel hout snijden. Tegelijkertijd krijgt hij nu te horen van Govert Viergever de Biohacker, die zelf prat gaat op oud-topsporter zijn maar een enkele medaille (brons) heeft gewonnen, dat zijn hele dieet voor geen meter klopt. Iets wat je van een succesvol sporter wel zou verwachten. Waar zou de waarheid liggen? Ik vermoed dat Sjinkie dit niet leest, maar zo wel: Sjinkie, laat je alsjeblieft niet adviseren op basis van een onbetrouwbare fluttest in een televisieprogramma.
In het DNA van Lize zien we dat caffeïne heel langzaam wordt afgebroken, een halfwaardetijd van tien uur in plaats van zes uur. Ze heeft daarbij een gevoelig systeem, waardoor ze nog moeilijker tot rust komt in de avond. Ook zij krijgt een stompzinnige rode bril die het blauwe licht weert.
Rick Paul is overgevoelig voor verzadigde vetten zoals in kaas, jammer. Daarbij slaapt hij slecht in, dus krijgt hij een white noise machine. Die produceert achtergrondgeluiden, waardoor hij beter in zal slapen. Over het nut van white noise is niet echt overtuigend bewijs. De onderzoeksresultaten zijn wisselend. Ik gebruik overigens zelf ook white noise, want ik slaap met een baby op de kamer. Ik vind het best fijn, maar zou het niet zomaar aanraden bij iemand die slecht inslaapt. Maar goed, het kan ook weinig kwaad, dus lekker proberen.
De challenge
Na dit surrealistische intermezzo gaan we weer terug naar de plank. Wat was nou de meerwaarde van dit DNA-geneuzel? Het komt ook niet meer terug in de rest van de aflevering. We zitten nu ongeveer halverwege en in de resterende 22 minuten zullen we gaan zien hoe alle deelnemers de hoge plank gaan trotseren. Uiteraard gaat dit ook weer gepaard met een losgezongen pseudowetenschappelijk fluttheorietje dat met een rondje Googlen het programma waarschijnlijk niet had gehaald, namelijk zogeheten hartcoherentie.
Govert Viergever de Biohacker, die VO₂max-verhogende koffie verkoopt, coachingtrajecten aanbiedt op basis van neurotransmitterprofielen, geen medische achtergrond heeft en op geen enkele manier opgeleid of bevoegd is om adviezen te verstrekken op basis van hartslaggegevens, verstrekt wederom adviezen op basis van hartslaggegevens. Zijn verhaal is als volgt: er is een verschil in de hartslag bij inademen en hartslag bij uitademen, dat verschil wordt volgens Govert hartritmevariabiliteit (HRV) genoemd. In werkelijkheid HRV de tijd tussen twee hartslagen in milliseconden (en dus niet het verschil van twee hartslagen), maar laten we niet teveel mierenneuken.
Een hogere HRV betekent een betere bestendigheid tegen stress en betere emotionele veerkracht, aldus Govert. De deelnemers gaan de HRV nu trainen, terwijl ze al op het dak van het gebouw staan. Aandacht naar het hart en positieve emoties oproepen bij het ademen, verbeteren blijkbaar de HRV. De deelnemers krijgen een sensor en moeten ademen op het ritme van een app. Hierdoor zouden ze dus rustiger en minder gestresst moeten worden. Vervolgens lezen ze allemaal wat gegevens van hun telefoon op, waarvan totaal niet duidelijk is wat ze nou eigenlijk zeggen. Wel claimen ze allemaal rustiger te zijn.
Deze methode wordt ook wel hartcoherentietraining genoemd. Govert legt later ook uit dat er een verbinding is tussen het hart en het brein en dat je door de HRV te verbeteren met ademen, minder gestresst kan worden. Dit is alleen, wederom, onzin. Het is een methode die uit de grond is gestampt door het pseudowetenschapsinstituut HearthMath, dat hartcoherentiecursusjes verkoopt op basis van wiebelende wetenschap en elke arts die je hierover aan de tand voelt, kan je uitleggen dat het op niks is gebaseerd. Het is kwakzalfkletsica in optima forma. Meer lezen over hartcoherentie kan hier, hier en hier.
Hoogtevrees
De angst voor hoogte zit volgens Govert ingebakken in onze hersenstam, het is een beschermingsmechanisme. Maar soms is het irrationeel, want je brein weet niet of je aan een kabel zit en dus veilig bent. Door de hoogtevrees kun je dus heen ademen met behulp van de biohacking tips en tricks die deelnemers nu hebben geleerd. En met behulp van de begeleiding die ze krijgen van Govert door een portofoon.
Vervolgens lopen ze een voor een heen en weer over de plank. Dit duurt 20 (!) minuten. Tussendoor horen we Govert continu zeggen dat ze door moeten blijven ademen en moeten denken aan wat ze geleerd hebben. Zeggen tegen het brein dat je rustig moet blijven, dan word je rustig. Aan het einde is iedereen opgelucht en trots. Maar wat hebben ze nou geleerd? Aan positieve dingen denken en doorademen. Dit is ook het probleem met biohacken: het is totaal niet gekwantificeerd, alles is op gevoel. Waarom hebben ze bijvoorbeeld niet op zijn minst een nulmeting uitgevoerd op die plank?
Medische missers:
Een aantal wetenschappelijke flaters staken er met kop en schouders bovenuit:
De premisse
Ik had zelf verwacht dat de show een allegaartje zou worden van onzinnige testjes om op bepaalde vlakken de vitaliteit, welzijn, focus en stressbestendigheid te optimaliseren. Dat was te voorbarig, de premisse is nog stompzinniger: proberen bij extreme ongein je stress onder controle te krijgen, zodat je die ook onder controle kunt krijgen in het dagelijks leven, bijvoorbeeld als een deadline nadert of als je afrekent in de supermarkt en niet zeker weet of je wel genoeg geld op je rekening hebt staan. Hiervoor is, ik benadruk nogmaals, geen enkele basis. Geen bewijs, geen plausibel mechanisme, niks. Het is uit de lucht gegrepen.
Ik vermoed dat dit erin is gefietst, om een spectaculair element in het programma te krijgen. ‘Controle over stress in extreme situaties is gelijk aan controle over stress in dagelijkse leven’ is een handige manier om biohacken te koppelen aan leuke tv, zo zullen de makers hebben gedacht.
DNA-test
Ik heb met open mond gekeken naar dit tafereel. Ik vraag me ook af wat voor tests ze hebben gebruikt. De EMB-bloedtest lijkt me een goede kandidaat. Deze wordt vaak afgenomen door orthomoleculair therapeuten om mensen supplementen aan te raden. Het is niet gestoeld op de wetenschap en gebaseerd op o.a. onzin als bioresonantie. Goed, dat blijft gissen. Ik zou ook graag weten wie de arts is die de test heeft uitgevoerd.
HRV
Zoals gezegd, een schoolvoorbeeld van pseudowetenschappelijk geneuzel. Ademen volgens je hartritme, klinkt logisch, werkt helaas niet echt. Had een arts geraadpleegd, dan had dit het programma niet gehaald.
Conclusie
Ik wilde aanvankelijk wachten tot de laatste recap om een en ander over het programma in het algemeen te zeggen, maar zie me nu genoodzaakt toch even te benadrukken dat het nogal bizar is dat een dergelijk programma op NPO1 op primetime wordt uitgezonden. Govert wordt geen strobreed in de weg wordt gelegd om de grootst mogelijke kolder te verkondigen.
Dit terwijl het hartstikke lastig is programma’s te pitchen bij de NPO. Er zijn bijzonder veel goede makers en journalisten bij alleen al de KRO-NCRV in dienst die een moord hadden gepleegd een wetenschappelijk dichtgetimmerd, relevant en journalistiek zuiver programma te maken met dit budget (conservatieve schatting van mijzelf: 5 ton), dat wordt uitgezonden op dit tijdstip.
In plaats daarvan krijgen we drie kwartier lang onzin voorgeschoteld, waarvan de urgentie c.q. relevantie ook nog eens compleet ontbreekt.
Enfin, de volgende aflevering gaat over pijn. Hoe krijg je bij pijn je stress onder controle? Hoe kun je door pijn heen ademen? Had ik het maar geweten voorafgaand aan deze eerste aflevering.
Over de bloedtest: toevallig is er een BOOS-aflevering geweest waarbij die kwakzalverige EMB-test tegen het licht werd gehouden ( afl. Annic van Wonderen, Mamaworden.nl)
Ik weet dat Lize een eigen persoon is, maar had Tim Hofman hier niet even zijn opgedane kennis met zijn vriendin kunnen delen?
Hier heeft Govert wel degelijk gelijk hoor: "Zijn verhaal is als volgt: er is een verschil in de hartslag bij inademen en hartslag bij uitademen, dat verschil wordt volgens Govert hartritmevariabiliteit (HRV) genoemd. In werkelijkheid HRV de tijd tussen twee hartslagen in milliseconden (en dus niet het verschil van twee hartslagen),".
Ik mag toch hopen dat je weet wat variabiliteit is, als iemand die pretendeert wél wetenschappelijke artikelen te kunnen duiden?
HRV is gewoon een indicator van hoe het lichaam met stressoren omgaat. Dat hartcoherentie sausje daar overheen is inderdaad dubieus, maar dat betekent niet dat het concept hrv geen wetenschappelijke waarde heeft.