Juridische intimidatie door Vitakruid
Juridische intimidatie door Vitakruid
Een SLAPP-zaak (strategic lawsuit against public participation) is een (dreiging met een) rechtszaak met als doel een kritische partij de mond te snoeren
Vitakruid, wat was dat ook alweer? Leuk dat je het vraagt!
Vitakruid is een supplementenbedrijf dat:
influencers inhuurt die onjuiste en verboden claims doen over supplementen;1
zelf therapeuten opleidt om hun supplementen te verkopen. Deze leren in hun achtdaagse opleiding bijvoorbeeld hoe ze supplementen in kunnen zetten bij depressie, een patiënt over kunnen nemen van de huisarts en dat het Voedingscentrum zogenaamd achterloopt op het gebied van supplementen; 2
samenwerkt met zogeheten ‘officiële ambassadeurs’, die op hun Instagrampagina anti-vaccinatieberichten, anti-zonnebrandberichten en allerlei andere medische desinformatie delen.3 4 Indirect verdient Vitakruid dus aan influencers/ambassadeurs die hun volgers schadelijke pseudowetenschap voorschotelen, door hen via de betreffende influencer nog meer pseudowetenschap voor te schotelen en supplementen te laten kopen.
de schadelijke effecten van kruidenpreparaten, gerapporteerd door het RIVM, bagatelliseert;5
onder wiens vaandel Isa Hoes op de stoel van een medisch specialist gaat en vragen gaat beantwoorden van een volger die is behandeld voor borstkanker;6
mensen aanraadt supplementen te slikken op basis van een persoonlijke vitaminetest die geen enkel wetenschappelijk fundament heeft. Waar altijd het advies uitrolt supplementen te slikken, ook als je leeft als Superman en elke voedingsstof voldoende binnenkrijgt. Eerder werd er bijvoorbeeld aangeraden de gebufferde Vitamine C van Vitakruid te bestellen als je wel eens reist met het ov;7
officiële ambassadeurs als Arie Boomsma desinformatie laat verspreiden over supplementen op televisie en social media. En daarbij huisartsen, de medische wetenschap, diëtisten en critici in een slecht daglicht laat zetten.8
Een palmares aan dieptepunten waar menig onderzeematroos stikjaloers op zou zijn en op basis waarvan je zomaar eens zou kunnen stellen dat Vitakruid een verdienmodel heeft gebouwd op het actief verspreiden van pseudowetenschap. Een bedrijf dat moedwillig profiteert van het idee - en dat idee ook bewust probeert te versterken - dat supplementen de gezondheid kunnen optimaliseren, terwijl uit de wetenschap heel eenduidig het tegendeel blijkt (uitzonderingen zoals bij tekorten niet meegerekend). Maar goed, dat is mijn mening. Een mening die beter is onderbouwd dan menig bewering op de website van Vitakruid en Stichting Ortho Health Foundation, de door Vitakruid uit de grond gestampte ““““kennisbank””””.
Sinds kort kunnen we ook een volgende unieke prestatie bijschrijven:
het juridisch intimideren van een journalist die feitelijk juist onderbouwde kritiek levert op bovenstaande praktijken, waarschijnlijk in hoop dat de betreffende journalist zijn bek houdt.
Het bedrijf heeft namelijk een advocaat ingeschakeld om ondergetekende een met vermakelijke taalfouten doordrenkte sommatiebrief te sturen.
Waarom?
Vitakruid eiste dat ik twee uitspraken over hun affiliate programma, die ik heb gedaan in een radioprogramma en podcastinterview, zou rectificeren. Het bedrijf beweert daarbij dat het schade zou hebben geleden door mijn uitspraken, al was niet vast te stellen hoeveel (wel dat deze substantieel is). En dat het mij daarvoor aansprakelijk houdt.
Uiteraard heb ik vriendelijk bedankt voor het verzoek te rectificeren, want mijn uitspraken waren correct. Wél heb ik, uit goede wil, gehoor gegeven aan een ander verzoek, namelijk om een hele, hele specifieke uitspraak niet meer te doen. Dit specifieke voorbeeld hoef ik namelijk niet per se te gebruiken. Prima. Laat ik eens welwillend en meedenkend zijn. Ik ben de beroerdste niet.
Daarop reageerde Vitakruid vrijwel direct met het verzoek verhinderdata door te geven om te laten zien dat ze het echt wel serieus menen en ik toch ook echt moet rectificeren. De toezegging was dus niet genoeg. Ik gaf niet veel later netjes de data voor de komende zes weken door waarop ik niet beschikbaar zou zijn voor een eventueel kort geding.
Wat er toen gebeurde, raad je nooit! Vitakruid besloot tóch geen kort geding aan te spannen en wilde het gesprek met me aangaan. Vanwaar ineens deze verandering van gedachten?
SLAPP-zaak
Ik heb niets incorrects gezegd, dus een kort geding had weinig kans van slagen. Daarom trok Vitakruid haar keutel weer in, toen bleek dat ik niet onder de indruk was van deze driftbui. Dan is natuurlijk de vraag: waarom dan toch dreigen met een kort geding?
Ik heb wel een donkerbruin vermoeden: juridische intimidatie, zodat ik mijn bek voortaan houd. Hier is zelfs een term voor: Strategic lawsuit against public participation, ofwel een SLAPP-zaak.
Dit zijn rechtszaken (of het dreigen ermee), aangespannen door grote bedrijven tegen kritische journalisten, met als doel hen het zwijgen op te leggen. Dit is natuurlijk hartstikke vuil, onethisch en eigenlijk exact alles wat je van een bedrijf als Vitakruid verwacht, maar het werkt wel. Twee weken geleden nog verscheen er een onderzoek van Free Press Unlimited over juridische intimidatie van journalisten en hoe dat morrelt aan de persvrijheid: “Een onderschat probleem: disproportionele juridische druk op de Nederlandse journalistiek”
In de van het rapport inleiding is te lezen:
De zwaarste, en meest zorgwekkende, vorm van juridische druk zijn zogeheten SLAPPs: Strategic Lawsuits Against Public Participation. Deze rechtszaken worden ingesteld door rijke en machtige actoren tegen journalisten, mensenrechtenverdedigers en maatschappelijke organisaties, met als voornaamste doel hen te intimideren en onder druk te zetten. Deze zaken nemen toe in Europa. In de week van 8 april 2024 tekenen de Europese Raad en het Europese Parlement een langverwachte Europese richtlijn om journalisten en mensenrechtenverdedigers te beschermen tegen SLAPPs. Binnen twee jaar moet de richtlijn omgezet zijn in Nederlandse wetgeving.
In het begeleidende artikel schrijft Free Press Unlimited:
Het onderzoek richt zicht op gevallen waarin de inzet van juridische middelen tegen journalisten en media een disproportioneel effect heeft op de journalisten en hun onderzoek in kwestie. De impact van juridische druk op journalisten is onder te verdelen in de financiële impact van procedures, de tijdsinvestering die ze kwijt zijn aan het voorbereiden van (reacties op) juridische procedures en de psychische gevolgen - met name in gevallen waarin journalisten publiek worden aangevallen. Deze effecten zijn vaak de indirecte aandrijvers van zelfcensuur. Journalisten zwakken bijvoorbeeld verhalen af, laten geverifieerde informatie toch weg om juridische conflicten te vermijden of zetten onderzoeken niet voort.
Twee maanden geleden publiceerde het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek ook een artikel over SLAPP-zaken.
In het artikel is onder andere te lezen:
Het is niet eenvoudig om je rug recht te houden als er een SLAPP-zaak tegen je is aangespannen, zo blijkt uit de interviews. Voor journalisten is steun vanuit hun redacties een belangrijke voorwaarde voor weerbaarheid, maar ook zorgen van familie en vrienden spelen een rol. Zoals een journalist het verwoordde: ‘Het probleem ligt niet bij jezelf; je bent eraan gewend. Het probleem is je gezin en ouders, die zijn dat niet.’
Kortom, een SLAPP-zaak is een bijzonder abjecte manier om journalisten en hun omgeving te intimideren, met als doel kritische geluiden de kop in te drukken.
Vitakruid is een miljoenenbedrijf en heeft een gigantisch bataljon aan influencers en BN’ers dat in de loopgraven van social media de informatieoorlog voor haar aan het winnen is. Onder het Vitakruid-vaandel wordt de ene na de andere foute claim het internet op geslingerd, Arie Boomsma mag als Vitakruid-ambassadeur aan talkshowtafels gerust roepen dat iedereen een magnesiumtekort heeft en dat hoogleraren niet op de hoogte zijn van de laatste wetenschap. Andere ambassadeurs promoten anti-vaxx-en anti-zonnebrandboekjes. Maar zodra een enkel persoon, een onafhankelijk journalist, met veel minder volgers dan het gros van deze influencers en BN’ers, feitelijk juiste kritiek levert, krijgt diegene een advocaat op zijn dak.
Verrassend is het geenszins. Een bedrijf als Vitakruid wil zich waarschijnlijk weren tegen kritiek zonder al te veel media-aandacht. Helaas heeft het bedrijf inhoudelijk vrij weinig poten om op te staan: zodra je het rookgordijn van goedlachse influencertjes, wetenschappelijk ogende gezondheidsclaims en zalvende beloftes doodeenvoudig hebt weggewapperd, blijft er überhaupt weinig substantieels over. En als zo’n bedrijf het inhoudelijk niet kan winnen en negatieve media-aandacht wil vermijden, wendt het zich tot de mogelijkheden die er wel zijn: juridische intimidatie van critici. Geld is er inmiddels immers zat bij Vitakruid, bij de journalist in kwestie wat minder.
Helaas ben ik behept met een geweten, heb ik geen met kwakzalverij verdiende miljoenen op de bank en wordt mijn strijd niet gevoerd door een infanterie aan onzinfluencers en BN’ers. Ik doe het vooralsnog alleen.
Wil je mijn strijd tegen het supplementenschorriemorrie steunen en bijvoorbeeld bijdragen aan de kosten van een advocaat als het de volgende keer wel tot een kort geding komt, dan wordt dat bijzonder gewaardeerd.
Verantwoordelijkheid
Zo zaagt Vitakruid niet alleen aan de stoelpoten van de wetenschap, de zorg en overheidsinstituten als het Voedingscentrum (in bijvoorbeeld de opleiding tot orthomoleculair therapeut) en het RIVM, maar hebben ze het nu ook gemunt op de media en op onafhankelijke journalisten. De hele democratie mag tot de grond toe af worden gefikt, zolang er van de as maar Vitakruid-supplementen worden gemaakt.
Dat doet de vraag rijzen: waarom zijn er nog altijd mensen in de mediawereld/journalistiek die actief Vitakruid promoten?
Wat zegt het over de onderstaande lijst van mediamakers en hun verantwoordelijkheid, dat zij nog altijd doen alsof hun neus bloedt en continu pseudowetenschap de digitale snelweg op blijven slingeren, rijkelijk bezoldigd door Vitakruid? Een bedrijf dat dus een verdienmodel heeft gemaakt van onzin, indirect verdient aan anti-vaxxberichten, journalisten juridisch intimideert, BN’ers op de stoel van medisch specialist laten zitten, etc. etc. (het is inmiddels zoveel dat het niet eens meer is op te sommen in een fatsoenlijk leesbare lijst). Maar belangrijker nog: waarom salonfähigen zij als mediamaker een bedrijf dat alleen zelf continu de waarheid geweld aan doet in de media, maar ook andere mediamakers de mond probeert te snoeren?
Ik heb het over:
Arie Boomsma (ambassadeur)
Gwen van Poorten (ambassadeur)
Nina Pierson (ambassadeur)
Remy Bonjasky (ambassadeur)
Geraldine Kemper
Pepijn Lanen (Faberyayo)
Victoria Koblenko
Jet van Nieuwkerk
Thijs Boersma
Isa Hoes
Froukje de Both
Quinty Trustfull
Abbey Hoes
Rianne Meijer
Tegen deze mensen zou ik willen zeggen: kijk eens in de spiegel. Is een stuk gezonder dan al die supplementen.
Vond je dit gratis artikel hartstikke te gek? Overweeg dan een donatie, als je mij financieel wil steunen.
Of beter nog: word lid van de betaalde nieuwsbrief, dan krijg je er iets voor terug :)
Dat kan ook via iDeal, zowel een maandabonnement als een voordelig jaarabonnement. Wel zo handig.
Uitleg en cijfers over influencers die onjuiste informatie verspreiden. Specifiek voorbeeld, Gwen van Poorten:
Uitleg over hoe Vitakruid zelf orthomoleculair therapeuten opleidt:
Ismee Kok stond als officiële ambassadeur op de Vitakruid-website tentoongesteld in een periode waarin ze meerdere anti-vaccinatieberichten verspreidde. Daarnaast ook nog wat andere berichten, die ik hier voor de volledigheid en ter lering ende vermaeck ook bij heb gezet.
Iris de Goede is officieel Vitakruid-ambassadeur en deelt onder andere de onderstaande spitsvondige inzichtelijkheden: je schildklier is een zonnepaneel, een promotie van een anti-zonnebrand e-bookje en namens Vitakruid promotie voor supplementen die zouden helpen bij hooikoorts (verboden claims) en vruchtbaarheidsproblemen.
Over de reactie van Vitakruid op het rapport van het RIVM kun je hier lezen:
Over Isa Hoes en de volger in kwestie is hier alles te lezen:
Dit was een uitslag van iemand die de vitaminetest had ingevuld en had aangegeven af en toe met het ov te reizen:
Over hoe Arie Boomsma foute claims maakt over supplementen en en passant zaagt aan de stoelpoten van de medische wereld en de wetenschap, kun je uitgebreid hier lezen:
Prima paper Adriaan. Dank!
Om moe van te worden. In hoeverre is kwakzalverij strafbaar?