Dit is een verhaal over kurkuma, complotdenken, financiële belangen en een specifieke onzinfluencer. Maar met name is het een verhaal over onkunde.
Hemeltergende, allesverzengende onkunde. Onkunde die zo overheersend is in de hersenpan van de beoefenaar, die zo vervlochten is met elke vezel in diens lichaam, dat de onkunde niet meer te onderscheiden is van de persoon.
Sterker, de onkunde en de onwetendheid worden op een gegeven moment brandstof voor een specifiek soort zelfoverschatting. Zelfoverschatting die je enkel en alleen ziet bij de crème de la crème der onkundigen. Bij het neusje van de zalm van de haute incompétence. Bij onkundigen die te onkundig zijn om in te zien dat ze er geen reet van snappen en gaan zelfs denken een expert te zijn. Een soort dunning-krugereffect aan de cocaïne.
Mike Verest, professioneel onkundige
Dat is wat we zien bij de hoofdpersoon van dit verhaal, Mike Verest van Leef Bewust Nederland.
Mike is bepaald niet het scherpste mesje in de bestekla. Eerder het botste mesje. Eigenlijk niet eens een mesje, maar een lepel die toevallig in het messencompartiment is beland. Naja lepel… daaraan kun je je in theorie ook nog snijden. Meer een soort losliggende kurk. Een stuk gum? In ieder geval iets waaraan de eigenschap “scherpte” in geen enkel universum zou kunnen worden toegedicht. De enige manier waarop je je aan dit gerei zou kunnen snijden, is als iemand er met dubbelzijdig tape een scheermesje of iets dergelijks op had geplakt. Maar dan kun je je afvragen: waarom heeft iemand dit überhaupt in de bestekla gelegd, dit is een totaal nutteloos en zelfs gevaarlijk object. Het hoort hier niet? Dat is pak ‘m beet Mike Verest.
Zo blijkt ook uit het online repertoire van Mike Verest.
Een korte bloemlezing, zodat jij, lezer, een indruk krijgt van hoe complex de onkunde bij Tiktokkie Mike eigenlijk is. Zodat je ook gaat snappen - en voelen - dat er een nieuw woord nodig is om de lading te dekken. Dat ezels Mike Verest-oren opgezet zouden moeten krijgen als ze iets doms zeggen. Dat het omgekeerde van de Nobelprijs, de Verestbokaal zou moeten heten.
Zo roept Mike Verest dat havermout ongezond is, omdat havermout plantenbaby’s zijn en planten niet willen dat hun baby’s worden opgegeten.
Overigens valt er een prima lans te breken voor de aanwezigheid van zogeheten anti-nutriënten in havermout en groenten. Dit zijn stoffen die ervoor zorgen dat andere, gezonde stoffen, iets minder goed worden opgenomen. Maar ze zijn altijd in zeer kleine getalen aanwezig, dus in het geval van bijvoorbeeld havermout zou je ook kunnen kijken naar de gehele samenstelling en dan kunnen concluderen dat het hartstikke gezond is. Dat zou je ook kunnen doen als je kijkt naar de gezondheidsuitkomsten op bevolkingsniveau, maar daar wringt de schoen alweer: tot dat niveau van denken en doen komt Mike niet. Je kunt ook niet van een hondendrol verwachten dat-ie zichzelf opraapt, in een plastic zakje wikkelt en vervolgens in de prullenbak gooit. Dat moeten we helaas zelf doen.
Een paar jaar geleden riep Mike overigens het tegenovergestelde over havermout:
Hee, maar als havermout vol zit met gif, waarom geef je dan 9 redenen om het te eten? Ach, wat maakt het ook uit.
Ook roept Mike graag dat je geen zonnebril moet dragen, geen zonnebrandcrème nodig hebt én dat je jezelf van binnenuit kan beschermen met een supplement genaamd astaxanthine. Een interne zonnebrandcrème, als je wil.
Goh, hoe zou hij daarbij komen?
Ah ok, hij roept dit op basis van een onderzoek op 23 Japanners1, waaruit geenszins blijkt dat axanthine daadwerkelijk beschermt van binnenuit op een manier waarop zonnebrandcrème dat doet van buiten.
Ook raadt Mike Verest van Leef Bewust Nederland mensen met coeliakie aan om gewoon producten met gluten te eten want waarom niet, ja toch?
De video is inmiddels verwijderd, uiteraard zonder rectificatie. Maar wel met een statement dat hij toch wel gelijkt heeft op basis van anekdotisch bewijs.
Uiteraard allemaal vanuit het perspectief van “holistische gezondheid”, wat in theorie zou betekenen dat naar het geheel wordt gekeken, maar in de praktijk blijkbaar inhoudt dat er continu wordt ingezoomd op enkele onderzoeken, enkele stofjes en enkele anekdotes, en nooit wordt gekeken naar al het onderzoek, alle stoffen of de gehele bevolking. Want tsja, onkunde dus.
Diezelfde Mike Verest ageert continu tegen de farmaceutische industrie vanwege de vermeende belangenverstrengeling. Scherp zijn op die banden is natuurlijk altijd goed, maar Mike is helaas niet behept met enig kritisch denkvermogen en slaat daarin dus ook volledig door.
Zo adviseert hij regelmatig zijn volgers (170.000 op Instagram, 55.000 op TikTok en 107.000 op Facebook) om absoluut niet naar de huisarts te luisteren.
Ook leuk: ooit is Mike Verest kort ondervraagd door Trouw voor een breder artikel over vaccins, waarop hij nu op zijn website heeft gezet dat hij bekend is van o.a. Trouw:
De Mainstream Media is boe en jakkie-bakkie-bah, behalve natuurlijk als je ze kunt gebruiken om jezelf een zweem van legitimiteit mee te geven.
Kortom, Mike Verest is niet het helderste licht aan het welzijnsfirmament. Sterker nog, dikke kans dat hij het minst felle licht is. Is het überhaupt een licht? Eerder een gebrek aan licht. De duisternis waardoor anderen juist fel lijken te schijnen. Bij Mike sijpelt dus de onkunde uit de poriën en is er niemand in zijn omgeving die af en toe tegen ‘m zegt: “Hee Mike, kan dat niet even wat minder?”
Goed, dit alles zijn natuurlijk we wel gewend van andere, onkundige onzinfluencers. Mike is echter speciaal. Mike weet de onkunde altijd net even op te schroeven naar een nieuw niveau. Waar de onkundeknop bij de meeste poldergoeroes tot 10 gaat, weet Mike op een of andere manier ‘m toch nog even naar de 11 of zelfs 83 te draaien. Dat maakt Mike, Mike.
Zo ook onlangs.
Kurkuma
Mike Verest verkoopt namelijk, je verwacht het niet of eigenlijk juist wel, supplementen. En niet zo’n beetje ook. Als je zijn gehele regime zou volgen, zou je middels het VIP-pakket 120 euro per maand aan supplementen kwijt zijn.
In dit pakket zit ook kurkuma, wat hij tevens los verkoopt in peperdure zakjes. Dat is een uitstekende woordgrap, want zijn kurkumasupplementen behelzen capsules waarin curcumine, de werkzame stof in kurkuma, wordt gecombineerd met piperine, de bioactieve vorm van zwarte peper. Hierdoor zou het beter opneembaar zijn en dit gegeven is tevens een van de bioactieve ingrediënten van dit verhaal.
Mike was afgelopen week piswoest, want RTL Nieuws had zomaar een item gemaakt dat kritisch was over kurkuma. RTL interviewde Maurice Kroon, een apotheker en onderzoeker aan het Amsterdam UMC, die is gepromoveerd op een onderzoek naar kurkuma en de heilzame effecten ervan. Zijn conclusie: curcumine wordt bij normale doses kurkuma in de regel zo slecht opgenomen dat het geen gezondheidseffecten kan hebben.
Dit schoot Mike Verest in het verkeerde keelgat. Hoe durft de mainstream media kritisch te zijn naar producten die ook in zijn etalage staan? Mike heeft als reactie een video gemaakt van twee minuten en het is nauwelijks te volgen, maar de bottom line is: onderzoekers zijn onbetrouwbaar, kurkuma is goed, vooral in combinatie met piperine. En doe je eigen onderzoek!
Hieronder wat fragmenten uit de video.
Presentatrice RTL:
“Zo staat hier dat het helpt bij de soepelheid van gewrichten, dat het helpt bij het ondersteunen van je immuunsysteem, zorgen voor je lever, voor de vetvertering, voor het behoud van een gezonde huid en voor een gezond zenuwstelsel.”
Maurice Kroon, onderzoeker:
“Nou, dat hebben we dus onderzocht en wat blijkt dus: er komt wel een gedeelte in het bloed terecht, maar dat is zo laag dat je er eigenlijk geen effecten bij kunt verwachten.”
Mike Verest, onkundige:
“Allereerst dit is een arts, een apotheker die medicijnen verkoopt. Dus geen supplementen van het QMC, ofwel enorme sponsoring van farmaceutische bedrijven. Enorme belangenconflicten. Daarnaast zegt hij Curcumine wordt bijna niet opgenomen in het bloed. Nee, dat klopt. Daarom heeft het ook factoren nodig, zoals een klein beetje vettigheid en piperine, ofwel zwarte peper extract en dan wordt het tot 200 keer meer opgenomen. Dus dit is gewoon misleidend. Toch wel bijzonder dat RTL Nieuws een aantal jaar geleden precies het tegenovergestelde vertelde.”
Het argument van Mike is kortweg: deze man is apotheker, vertrouw hem niet vanwege de farmaceutische industrie. Zonder enige scrupule. Daarbij zegt hij dat het verhaal van Kroon misleidend is, omdat er niet wordt benoemd dat vet en piperine ervoor zorgen dat curcumine juist vele malen beter wordt opgenomen. Onthoud dat voor nu.
We gaan verder. Mike haalt een reportage uit 2017 aan:
Voice-over:
“Kurkuma, dat is een specerij uit India dat daar wordt gebruikt om curries te maken, wint aan populariteit hier in Nederland. Niet om mee te koken, maar als geneesmiddel.”
Mike:
“En wat laat men in deze rapportage wel zien? Kijk mee.”
Geïnterviewde vrouw genaamd Dinie van den Brenk:
“Ik kon niet iets van de grond af rapen. Op mijn knieën zitten kon niet meer. Ik kon niet meer hurken.”
Voice-over:
“Tot ze op internet las dat deze kurkuma capsules mogelijk haar pijn konden verhelpen.”
Dinie van den Brenk:
“En twee van die dingen per dag genomen en na een paar weken was mijn pijn gewoon gestopt.”
Mike:
“Interessant, maar dit is natuurlijk allemaal placebo effect. Niks hiervan is wetenschappelijk bewezen ofwel. Kijk even mee.”
Voice-over:
“Volgens Michal kan dit komen door kurkuma. Hij bestudeert het middel al bijna tien jaar.”
Kurkuma-onderzoeker Michal Heger:
“Curcumine werkt tegen ontstekingen, het werkt tegen obesitas, het werkt tegen depressies en het is ook aangetoond in klinische studies dat het dat de neveneffecten van chemo en radiotherapie verhelpt. En dit is allemaal wetenschappelijk bewezen.”
Mike, die het concept van voortschrijdend inzicht niet snapt:
“Dat is opeens een hele andere toon. En nu opeens moet er voor gewaarschuwd te worden. Weet je, als je onderzoek wil doen, kijk dan Google even curcumine, pubmed en vind je alle medische literatuur hierover. En wanneer één zo iemand roept curcumine wordt niet opgenomen, gaat het om een onderzoek waarbij de factoren die hiervoor belangrijk zijn niet worden meegenomen. Kortom misleidend. En laat je hierin niet bedonderen. Doe je eigen onderzoek en ga uit van wat je eigen conclusies zijn en niet van wat de media of overheid of zelfs jou probeert te vertellen.”
Wat Mike er niet bij vertelt, is dat-ie de video exact heeft afgesneden op het moment dat er een arts aan het woord komt die juist zegt dat we er nog niet zoveel over weten en dat het met name voor de claims met betrekking tot kanker geen wondermiddel is. Iets wat Michal Hegers, die man die zo wordt bejubeld door Mike, ook gewoon zegt in een interview dit jaar. En dat diezelfde Hegers latere bevindingen erkent dat kurkuma ook gevaren met zich meebrengt, in een artikel van het Algemeen Dagblad uit 2019. Verder zijn de gezondheidsvoordelen bij gezonde mensen ook weer niet zo bijzonder. Prima om op je eten te doen, geen wondermiddel.
Wat Mike er tevens niet bij zegt, is dat de geïnterviewde, Dinie van den Brenk, die zogenaamd helemaal weer boven jan zou zijn door kurkuma, zelf opgeleid is tot orthomoleculair en op haar LinkedIn o.a. schrijft:
“Onze voeding in de maaltijdenplanner is gebaseerd op de inzichten uit, Hormesis, klinische psycho- neuro- immunologie KPNI, Hippocrates, de Hallmarks of health. Veel orthomoleculair specialisten en integraal artsen schrijven onze voedingsmethode toe om mensen van hun klachten af te laten komen.”
Over belangenverstrengeling gesproken. Ik ga haar LinkedIn hier niet delen, want ik wil ook niet dat zij verder lastig gevallen wordt.
We gaan nog even door: tevens valt op dat Mike helemaal geen bewijs levert voor zijn claim dat kurkuma met piperine tot 200 keer beter wordt opgenomen. Zal ik dat dan maar doen? Ik ben de beroerdste en met name de onkundigste niet. Want dat is Mike natuurlijk al.
Uit de onderzoeken blijkt dat met piperine kurkuma pak ‘m beet 20 keer beter opneembaar wordt, of specifieker gezegd, 2000 procent.2 Mike heeft dat denk ik verward met 200 keer, maar dat kun je ‘m ook niet kwalijk nemen, vanwege de eerder genoemde onkunde. In het initiële onderzoek dat wordt aangehaald door RTL, en waar hij zo tegen tekeer gaat, wordt echter aangetoond dat de opname van kurkuma door het lichaam een factor tienduizend maal te laag is om enige impact te hebben. Dus zelfs als we zijn 2000 keer aanhouden, was dat nog niet genoeg geweest.
Sterker nog, was Mike Verest niet zo meelijwekkend onkundig geweest, had hij ook gewoon even het betreffende proefschrift van Maurice Kroon kunnen opsnorren en kunnen lezen dat er ook in het onderzoek expliciet is gekeken naar de combinatie kurkuma en piperine en dat ook dan blijkt dat het te weinig wordt opgenomen.
Maar Mike Verest is dus precies dat: meelijwekkend onkundig.
Hij roept dus op dat je niet zomaar dingen moet geloven en zelf moet lezen, en heeft vervolgens wel zelf iets zomaar geloofd en allesbehalve gelezen. Hij roept letterlijk dat je Maurice Kroon moet wantrouwen omdat hij is opgeleid door de farmaceutische industrie die verdient aan zijn uitspraken, gaat totaal voorbij aan zijn inhoudelijke punt en heeft dus zélf alleen maar belang bij de verkoop van kurkuma.
Want dat verkoopt hij dus in zijn webshop.
Blijf vooral lezen, want het wordt alleen maar mooier.
Piperinee
Want de verkoop van zijn eigen kurkuma gaat ook gepaard met nogal wat misleiding. Op de productpagina van zijn kurkuma lezen zien we ten eerste het volgende:
Alleen deze zin al:
“WANNEER CURCUMINE VOLLEDIG OPGENOMEN KAN WORDEN, ZIJN DE VOORDELEN NOG GROTER DAN REEDS BEWEZEN IS…”
We weten dus inmiddels dat lang niet alle curcumine wordt opgenomen, dus dat alleen al maakt het een volstrekt stompzinnige bewering. Maar dan ook de toevoeging: “de voordelen zijn groter dan reeds bewezen?” Op basis van wat? De bewijzen? Dat kan niet, he?
We gaan verder.
Tetrahydrocurcumine is een metaboliete vorm van curcumine, die in inderdaad beter opneembaar is. Op deze productpagina wordt geïmpliceerd dat de unieke formule van Mike dus o.a. bestaat uit deze speciale vorm. Deze speciale vorm is echter wit, niet oranje. Daarbij is ook deze vorm onderzocht in het proefschrift en je raadt het al:
We lezen verder op de website.
Nogmaals de salespitch: onze kurkuma is gecombineerd met piperine en daarom werkt die van ons wél! Hij klopt zichzelf trots op de borst dat hij dit speciaal zelf heeft laten testen en vanwege de zogenaamde transparantie kun je het rapport (analyse) helemaal zelf downloaden. Zodat je zeker weet dat het van topkwaliteit is! Dit zijn gewoon de normale datasheets die op zijn te vragen bij de fabrikant en worden aangeleverd bij het product. Maar goed, ik opende dus deze sheet.
En nu komt het. De kers op de schijtsorbet. De klap op de poepvuurpijl. De benoeming tot speciaal hoogleraar aan de Holistische Faculteit van Ongeëvenaarde Onkunde. Hou je vast, dit is waar de kolderknop tot voorbij de tien wordt gedraaid.
Wat zien we als we dat rapport induiken?
Volgens deze datasheet is dit product 100 procent kurkuma. Geen piperine. Ook geen tetrahydrocurcumine, wat ook niet te verwachten viel, want dat is zoals gezegd wit en het poeder in zijn capsules is oranje. Tevens zit er geen vet in de capsules, terwijl hij in zijn video toch zo overtuigend riep dat je dat nodig hebt om de boel beter op te laten nemen. Dit is gewoon doodnormale kurkuma, die je in de supermarkt koopt. Maar dan in peperdure pilvorm.
Onkunde
Even samenvattend, voor als het nog niet duidelijk is. Maar ook gewoon ter vermaak, zodat we met z’n allen nog even heel hard kunnen lachen over wat voor ongelooflijk kansloze knuppel Mike Verest van Leef Bewust Nederland is.
Dwaallicht Deluxe Mike ageert tegen de farmaceutische industrie en belangenverstrengelingen en meent daarom dat een onderzoeker, met een jarenlange studieachtergrond en onderzoekservaring, niet snapt en zelfs bewust achterwege houdt dat kurkuma met piperine moet worden gecombineerd. Eigen Onderzoek van vijf seconden leert ons dat Mike zijn Eigen Onderzoek niet bepaald lekker heeft uitgevoerd, want deze combinatie is specifiek onderzocht in het onderzoek.
Desalniettemin verkondigt Mike met luide trom dat de industrie vanwege allerhande belangen niet wil dat je weet dat kurkuma geneeskrachtige werkingen heeft. Mike verkoopt zelf kurkuma, zogenaamd met piperine en die belangenverstrengeling moeten we maar op de koop toe nemen. Daarbij geeft hij verder ook geen fatsoenlijk bewijs dat kurkuma beter opneembaar is in combinatie met piperine en het bewijs dat er wel is, laat zien dat hij er factor tien naast zit. De kurkuma in zijn supplementen is daarbij niet een variant die beter opneembaar is, zoals hij zelf claimt. Het is gewoon de kurkuma die je in de supermarkt op de kop tikt, maar dan vele malen duurder. Terwijl hij dus claimt dat het een speciaal soort kurkuma is. En dat anderen juist de boel misleiden.
En als diarreevulling in de kakcroissant zit er in de supplementen die hij verkoopt, in tegenstelling tot wat hij beweert, helemaal geen piperine, volgens de analyse die hij er zelf bij aanlevert. En als die er wel in had gezeten, had dat volgens het onderzoek dat hij zelf initieel onderuit probeert te halen, ook geen zier uitgemaakt.
Wat lezen we verder op zijn site?
“Ook wij zijn klaar met alle manipulatie en oplichting die er in de supplementenindustrie omgaat”. Prima, hef jezelf dan op, pannenkoek.
Zoals ik al zei: Mike Verest is bepaald geen zwaargewicht. Niet eens een lichtgewicht. Het is intellectuele gewichtloosheid met een ringlamp. Gestolde zelfoverschatting. Hemeltergende, allesverzengende, pijn-aan-de-ogen, Guinness World Record-brekende, hernoem-het-dunning-krugereffect-tot-het-mike-verestsyndroom, Moeder-maria-te-paard, geef-me-een legoblokje-om-op-te-staan-zodat-de-pijn-minder-wordt, één-op-de-miljoenmiljard niveaus van to-ta-le onkunde.
Dat is, in een notendop, Mike Verest, professioneel onkundige bij Leef Bewust Nederland.
Vond je dit gratis artikel hartstikke te gek?
Overweeg dan een donatie, als je mij financieel wil steunen. Of beter nog: word lid van de betaalde nieuwsbrief, dan krijg je er iets voor terug :)
Ito, N., Seki, S., & Ueda, F. (2018). The Protective Role of astaxanthin for UV-Induced skin Deterioration in Healthy People—A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Nutrients, 10(7), 817. https://doi.org/10.3390/nu10070817
Shoba, G., Joy, D., Joseph, T., Majeed, M., Rajendran, R., & Srinivas, P. (1998). Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Medica, 64(04), 353–356. https://doi.org/10.1055/s-2006-957450
Ik noemde hem al eerder niet voor niets Mike VerPest; wat een kwaadaardig dwaallicht.
Oh wat geweldig, ik heb me kapot gelachen, ga zo door die idioten voor paal te zetten.