Zilveren Kruistocht tegen gezond verstand
Als zorgverzekeraar kwakzalverij manifesteren
Holistische hallootjes!
Zorgverzekeraar Zilveren Kruis vond het een goed idee om ‘manifesteren’ eens lekker in het zonnetje te zetten:1
Voor de niet-verlichte lezers: manifesteren is een spirituele manier van wensdenken. Manifestatiegoeroes vertellen ons dat als je maar iets graag genoeg wil, het universum je exact datgene geeft. Een soort goddeloos bidden, zeg maar. Ook in de nieuwbrief besteedde Zilveren Kruis volop aandacht aan dit broddelwerkje van Tegelwaardige tegeltjeswijsheden, zoals ‘Manifesteren is simpel gezegd met je gedachten dingen voor elkaar krijgen. Door te bedenken wat je wil én daar vervolgens mee aan de slag te gaan.’
Toegegeven, ze beginnen het artikel gelijk met een disclaimer: ‘manifesteren is geen toverstaf …’, maar deze illustreert juist waarom ze dat hele artikel niet hadden moeten publiceren. Manifesteren is inderdaad geen toverstaf, maar het hele probleem is dat er een gigantische online zweefzwendel is opgetuigd met het idee dat manifesteren dus wél wonderen kan doen. In het artikel laten ze dan ook Willemijn Welten aan het woord, auteur van het boek ‘Wonderen manifesteren’.
Reactie
Zilveren Kruis reageerde op Twitter als volgt op binnendruppelende kritieken:
We hebben het artikel over manifesteren geschreven omdat het kan helpen bij een positieve mindset. En een positieve mindset draagt bij aan het totaalplaatje van je gezondheid. Het leven is absoluut niet maakbaar. Maar wat je ook meemaakt, je gedachten hebben invloed op hoe je alles benadert. De boodschap in het artikel is om in de waan van de dag de tijd te vinden voor een moment van bezinning. We zien allemaal wel eens ergens tegenop en als je vooraf bedenkt hoe je dat aan wilt gaan of hoe je er vandaan wilt komen, kan dat heel erg veel rust in je hoofd geven. Wat weer bijdraagt aan meer ontspanning. We maken vaker artikelen over een bepaalde denkwijze. Check bijvoorbeeld de podcast over de stoïcijnse mindset. Het is niet dat deze denkwijze dé waarheid is. Uiteraard kan je er wel uithalen wat je aanspreekt. We laten zien dat het één van de manieren is die positief kunnen bijdragen aan je gezondheid. Doe vooral wat bij je past.
Dit had enigszins gesneden hout kunnen manifesteren, als ze in het artikel niet manifestatiediva Willemijn Welten aan het woord hadden gelaten, maar een legitieme arts of psycholoog. Die vervolgens uitlegt dat er dus zeker wel een goede les uit te halen is, namelijk: goed nadenken over wat je wil, dat uitplannen, het er over hebben met mensen, budgetteren, etc. Gewoon basale tips, gezond verstand en gaan. Daar heb je geen goeroe voor nodig.
Vooral niet Willemijn Welten, die de manifestatiewaanzin bijna eigenhandig Nederland in heeft gemanifesteerd met haar bestseller 'Manifesteren kun je leren’.
Willemijn Welten legt uit op Instagram hoe ze haar vriend heeft gemanifesteerd: all-in gaan, joy volgen en een grote shift maken door stukken van jezelf te vergeven.
Willemijn Welten verkoopt online cursussen, zoals ‘Manifesteren kun je leren’, net als haar boek, voor 250 euro en ‘Moneyfesteren xxl’ voor 200 euro. Ze verkoopt masterclasses, zoals ‘Reis langs de chakra’s’ voor 100 euro.
Willemijn Welten heeft een hele zweefzwendel opgetuigd om deze compleet van de pot gerukte maakbaarheidsmythe heen, die ze zelf continu propageert. Waaronder dus in een blogpost van zorgverzekeraar het Zilveren Kruis.
Een tweede bezwaar bij deze reactie, is dat manifesteren niet geheel los staat van gezondheid. Het is niet alsof er staat: dingen die je kunt leren van middeleeuwse grotschilderingen in Noord-Spanje, dingen die je kunt leren van vijfsterrensudoku’s of dingen die je kunt leren van de maanlanding. Het is niet een losstaand vakgebied of entiteit waar je even kan snuffelen voor leuke leerzame metaforen. Het hikt tegen de zorg aan en schuurt er zelfs mee. Iets wat Zilveren Kruis niet lijkt in te zien of te erkennen, maar het geeft als zorgautoriteit indirect wel een stempel van goedkering aan manifesteren.
Het kan dus wel kwaad
De vraag die ik het vaakst hoor, als ik dit soort ongein aankaart, is: ‘Het is toch niet schadelijk? Beetje manifesteren, kan toch geen kwaad?’
An sich niet nee, maar deze hele stroming van spiriwiriwensdenkwiebelwappies wel degelijk. Alleen al dit jaar zag ik bijvoorbeeld Jessie Jazz Vuijk (altijd weer zij) uitleggen hoe je een kopje koffie kunt manifesteren: bestellinkje plaatsen bij het universum. In werkelijkheid: bij de ober. Fajah Lourens legt uit hoe ze een paard manifesteerde als kind: door heel vaak te vragen aan god met een parelketting in haar handen. In werkelijkheid: drammen bij haar moeder. Fajah legt daarna ook kort uit hoe ze haar rol in GTST kreeg: uitdenken en visualiseren. En dat is eigenlijk een verdomd goede tip! Ware het niet dat het een voorbeeld is van survivorship bias: alle mensen die het ook hebben gevisualiseerd en uitgedacht, zien we niet terug, want die gaan uiteindelijk ander werk doen en belanden niet met hun kop op de buis. En ironisch genoeg doet Fajah hier zichzelf tekort: ze is natuurlijk compleet gestoord, maar ook ontegenzeggelijk charismatisch, getalenteerd en gedreven. Factoren die bijdroegen aan het krijgen van die rol, maar die ze nu om wat voor reden dan ook even over het hoofd ziet. Kim Munnecom, ‘Law off Attraction Expert’, verkoopt voor 10.000 euro de moneyfestatiecursus ‘6 Figure Academy VIP’. Dat is geen geld, want dat heb je volgens haarzelf zo weer terug gemanifesteerd. Ook kun je bij haar leren hoe je weight loss manifesteert.
Dit lijken onschuldige voorbeelden, maar ze zijn gestoeld op het schadelijke idee dat alles in het leven maar maakbaar moet zijn. Bijvoorbeeld bij het zwanger worden. Een video van zussen die claimen te hebben gemanifesteerd dat ze tegelijkertijd zwanger werden. Zelfs de heilige maagd Maria lijkt aan het manifesteren geslagen te zijn, wat het mysterie van de onbevlekte ontvangenis wel lijkt te verklaren:
Dit wensdenkfabeltje slaat langzaamaan ook over op minder onschuldige zaken, zoals ziektes. Neem bijvoorbeeld Ayurveda, een stroming die zegt dat ziektes ontstaan in de geest, wat haaks staat op moderne geneeskunde. Ayurvedisch therapeut Hanneke Peeters komt regelmatig langs bij Jessie Jazz Vuijk (al-fucking-tijd dit mens) en Giel Beelen om te keuvelen over Ayurveda enzo. Maar ook over hoe je je menstruatiecyclus in kunt zetten als tool bij het manifesteren van je dromen. Maar bovenal: hoe je emoties kunt reguleren en zo voorkomen dat je ziek wordt. Vilna, een andere spirituele fopgoeroe, riep onlangs ook dat tachtig procent van de ziektes ontstaat door woede. Door positieve emoties te manifesteren blijf je gezond! Mediteer en manifesteer je kanker de wereld uit! Manifesteren komt steeds meer neer op de gedachte dat je iets graag genoeg moet willen om het te verdienen en als mensen ongezond of onsuccesvol zijn, willen ze het niet graag genoeg.
Daarbij kun je je afvragen of het inderdaad geen kwaad kan dat een depressief persoon aanklopt bij een goeroe, die even wat wensdenkrommelt in een toch al wankele psyche en vervolgens niet verantwoordelijk kan worden gehouden. Om te illustreren dat dit alles niet geheel onschuldig is, bij deze een bericht dat ik onlangs kreeg op Instagram, gedeeld met toestemming van de inzender:
Ik heb ervaring met een zware depressie + dwangstoornis, en ik omringde me door veel zweverige mensen in een poging er vanaf te komen. De boodschap van de manifesteerbeweging, namelijk dat je controle kan/moet hebben over je gedachten en geluk, en dat gedachten werkelijkheid kunnen worden, zorgde ervoor dat ik bang werd voor mijn eigen negatieve gedachten. Ik dacht (door dat manifesteergelul) dat die eigen negatieve gedachten invloed zouden gaan hebben op mijn omgeving. Om dat te voorkomen, probeerde ik controle te krijgen over mijn gedachten en alleen maar positief te denken, wat ervoor zorgde dat ik uiteindelijk niet meer functioneerde. Ik kon op een gegeven moment niet meer lezen of gesprekken volgen, omdat ik zo erg met mijn gedachten bezig was. Ook voelde ik me nog slechter over het depressief zijn, want dat hoefde toch niet? Als je maar je best doet, dan zou je wel gelukkig worden. Haha, nee.
Manifestateren is kortom een van de favoriete wapens van de mindsetmaffia, waar ik eerder over schreef.
Kwakzalverij manifesteren
Manifestatiemania is een oceaan van positiviteitskwijl waarin de atoomkern van waarheid allang niet meer is terug te vinden. Zilveren Kruis mag zich hier best bewust van zijn, eer ze als zorgverzekeraar hieraan meedoen. Al had dit ook niemand hoeven verbazen, aangezien Zilveren Kruis een gigantische waslijst aan alternatieve behandelingen vergoedt met aanvullende verzekeringen.2 Hierop zijn onder anderen terug te vinden:
ayurvedische geneeskunde;
orthomoleculaire geneeskunde;
spirituele therapie;
kinesiologie;
cranio-sacraaltherapie.
Op de krakkemikkige jaren-’90-websites van alternatieve aanbieders wordt vaker wel dan niet beargumenteerd dat de behandelingen wel betrouwbaar moeten zijn, juist omdat ze worden vergoed door zorgverzekeraars. Wederom krijgt onzin een zweem van legitimiteit, ditmaal door de zorgverzekeraars die juist beter moeten weten. We zouden de wildgroei aan manifestatiemafkezen en andere kwakzalfkwibussen tegen moeten houden, in plaats daarvan doet Zilveren Kruis er dus nog een schepje pseudo-pokon bovenop. Iets om in gedachten te houden als je eind dit jaar weer kan wisselen van zorgverzekeraar.
Tot volgende week en houd het holistisch.
Sjamadriaan
https://www.zilverenkruis.nl/gezonder-leven/magazine/meer-ontspannen/dit-kun-je-leren-van-manifesteren
https://www.zilverenkruis.nl/consumenten/vergoedingen/alternatieve-geneeswijzen