Vijf mythes over zonnebrandcrème

Bescherm je tegen de zon, maar ook tegen desinfo van vitaliteitstokkies

Holistische hallootjes! De zon gaat weer schijnen en dat betekent maar een ding: je wordt weer overladen met een partij schadelijke nonsens over zonnebrandcrème waar je UV tegen zegt. Bij deze 5 mythes en hoe je ze makkelijk onderuit kunt halen, mocht je zelf in een discussie verzeild raken.

1. De zon is enkel schadelijk bij verbranding

De claim is dat je je huid moet trainen om zichzelf te beschermen tegen de zon, want de zon zou enkel en alleen schadelijk zijn als je verbrandt. Hier is geen enkel bewijs voor. Alle onbeschermde blootstelling is schadelijk en verhoogt de kans op huidkanker. ¹ Er is ook geen enkel bewijs dat zogeheten zonnetraining werkt, behalve anekdotisch. Wel kan het zo zijn dat je iets minder snel verbrandt als je de uren in de zon opbouwt per dag. Maar dat is geen reden niet te smeren.

2. Zonnebrand is kankerverwekkend

De orthomoleculaire kwakzalfkliek wil je laten geloven dat juist zonnebrand kanker veroorzaakt. Hier is geen greintje bewijs voor. Er is ook nog nooit iemand overleden aan zonnebrandcrèmekanker. Wel aan melanoom.

In zonnebrandcrème zou de schadelijke stof benzeen zitten, maar dit is vaak niet het geval. Zit het er wel in, dan onder een zeer veilige waarde van 2 deeltjes per miljoen. Gaat het in enkele gevallen daarover heen, komt dat bijvoorbeeld door een productiefout, maar is het alsnog niet schadelijk. Overigens blijkt dat benzeen alleen kankerverwekkend is bij het inademen van grote hoeveelheden. ² Ook conserveerstoffen als parabenen zouden funest zijn. Deze zijn totaal niet schadelijk, alleen net als in het geval van benzeen als er onmeetbaar veel van in je lichaam terechtkomen. Maar ja, ze staan op de officiële lijst³ van kankerverwekkende stoffen, dus dan zal het wel slecht zijn. Ook op die lijst (bij processen) staat trouwens UV-straling.

Een ander fabeltje is dat de stoffen in zonnebrandcrème invloed zouden hebben op de hormoonhuishouding. Hier is geen bewijs voor. Al deze claims zijn gebaseerd op onderzoeken uitgevoerd op muizen en ratten, niet op mensen.

3. Zonnebrand stopt de aanmaak van vitamine D

De smeergestapo wil je graag laten geloven dat zonnebrandcrème funest is voor de aanmaak van vitamine D, maar daar heb je al vrij snel genoeg blootstelling voor, 15-30 minuten met je onbeschermde handen en gezicht in de zon.⁴ Maar beter doe je dat beschermd. Smeren dus, met je gebronsde donder. Want uit alle onderzoeken blijkt dat zonnebrand smeren huidkanker voorkomt. ⁵ En dat het de aanmaak van vitamine D weliswaar beperkt, maar niet zorgt voor een tekort. ⁶ ⁷

In Nederland hebben we een chronisch tekort aan vitamine D, dus laat dat nou een van de weinige nuttige supplementen zijn. Probeer het dus meer uit je voeding te halen of bij te slikken. Maar een tekort aan vitamine D moet je vooral niet proberen op te lossen door melanoom te riskeren.

4. De oermens kreeg ook geen kanker

Waarom zouden we ons in moeten smeren als ze dat vroeger ook niet deden en toen ook geen kanker hadden? Ten eerste: ook oermensen kregen kanker.⁸ Daarnaast werden ze een stuk minder oud en was er destijds een dikkere ozonlaag. Ook is de zonneactiviteit anders. Al met al is het oermens-argument echt te lachwekkend voor woorden, wat in de meeste gevallen zo is. De wereld is op niet te bevatten veel manieren veranderd sinds het bestaan van de oermens, het slaat nergens op allerlei aannames die opgaan voor die tijd te extrapoleren naar vandaag de dag. Iemand die daarmee aan komt zetten, moet je keihard in z’n gezicht uitlachen, nadat je ‘m voor eigen bestwil vastgebonden in hebt gesmeerd met fatsoenlijke zonnebrand.

5. Allemaal Big Pharma

Big Pharma zou ons bang hebben gemaakt met het idee dat we huidkanker krijgen, zodat ze geld verdienen aan alle zonnebrandcrème die we kopen. En ze moffelen weg dat de boel kankerverwekkend is. Maar de meeste zonnebrand wordt niet eens verkocht door Big Pharma. Daarnaast kan het zo zijn dat een bedrijf een onderzoek betaalt, maar dat betekent niet dat het onderzoek an sich ondeugdelijk is. De aanwezige data die ons vertelt dat zonnebrand smeren werkt tegen kanker, is daarbij gigantisch, vanuit meerdere onderzoeken uit meerdere landen. Het testen van producten op veiligheidsrichtlijnen, als het gaat om de kankerverwekkende stoffen, wordt daarbij gedaan door onafhankelijke overheidsinstanties. Dat is geen gebbetje van Big Pharma. Er is genoeg aan te merken op Big Pharma, maar dit slaat nergens op. Dit is gewoon ordinair ongefundeerd complotdenken.

Bonus: draag geen zonnebril

De nieuwe ster aan het firmament: vooral geen zonnebril dragen. Door de duisternis zouden je hersenen denken dat het nacht is en minder melanine aanmaken ter bescherming tegen UV-licht. Maar dit klopt niet. De huid zelf leest de hoeveelheid UV-straling die binnenvalt uit en maakt daarop melanine aan. De lichtinval op de ogen en de respons daarop van het brein heeft daar niks mee te maken. ⁹

Een gemiddelde zonnebril heeft meestal een UV-filter, die je ogen beschermt tegen UV-schade. Echt een uitstekende manier om je ogen te beschermen. Draag een zonnebril, smeer jezelf in en laat je niks wijsmaken. ¹⁰

1. https://www.cancer.net/blog/2023-03/can-getting-“base-tan”-protect-you-sunburn-and-skin-cancer

2. https://ncceh.ca/content/blog/benzene-contamination-sunscreen-not-worth-getting-burned

3. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2022-17428.html

4. www.kwf.nl/kanker-voorkomen/veilig-zonnen/zon-en-vitamine-d

5. jamanetwork.com/journals/jamadermatology/fullarticle/2687549

6. onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2133.2009.09332.x

7. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjd.17980

8. https://www.bbc.com/news/health-36912529

9. https://www.newscientist.com/article/dn21127-skin-sees-the-light-to-protect-against-sunshine/

10. https://www.rtlnieuws.nl/editienl/artikel/3909351/oogfonds-waarschuwt-hoe-kort-je-ook-naar-buiten-gaat-zet-een-zonnebril-op