'Maar het is toch niet schadelijk?'
'Waarom wind je je zo op, als deze fopgoeroe niemand kwaad doet en de klanten ook tevreden zijn?' Ik geef drie redenen.
Holistische hoi,
Wat ik vaak hoor, als ik me weer eens opwind over spiriwiri-wiebelwappies die online healing sessies of rommel zoals een quantumföhn voor honderden euro's aanbieden: 'Waarom wind je je zo op, het doet toch niemand kwaad?’ en ‘Als de mensen tevreden zijn, wat maakt het uit?’
We moeten de vraag juist omdraaien: waarom winden zich niet meer mensen hierover op? Hiervoor geef ik drie redenen.
1. Kwakzalverij is altijd schadelijk
Veel van de online welzijnskolderitis valt simpelweg onder kwakzalverij en is schadelijk om meerdere redenen. Op persoonlijk niveau: het zou kunnen dat een manifestatietraject of langdurige behandeling van een orthomoleculair therapeut (geen beschermde titel, vaak maar 19 lesdagen) een legitieme behandeling van een daadwerkelijk expert in de weg zit.
Het is tevens niet ongebruikelijk, zo heb ik van dichtbij meegemaakt, dat iemand die is uitbehandeld zich uit wanhoop ook kan keren tot het alternatieve circuit. Dat kan toch geen kwaad? Nou ja, wel als het een vereenzelviging met en acceptatie van het lot in de weg staat en zo een verwerkingsproces van diegene zelf en zijn of haar familie in de weg kan staan.
Daarbij hoor ik over spirituele goeroes vaak dat hun praktijken geen kwaad kunnen, want het enige wat ze doen is een beetje praten, enzo. Dat valt denk ik te betwijfelen. Als jij met psychische problemen kampt, iemand zegt tegen je dat je gewoon je beste leven moet manifesteren en dat werkt ook niet, kun je nog meer in de knel raken. ‘Ligt het dan toch aan mij?’ En dan kan de reguliere zorg zich daar weer over ontfermen.
Ander voorbeeld: influencer raadt microdosen van psychedelica aan zonder verdere toevoeging of waarschuwing van specialist. Resultaat; iemand raakt in psychose. Dit is, als ik een Twitteraar die reageerde onder een video van me moet geloven, daadwerkelijk gebeurd.
Hoe zit het dan met placebo’s? Als het werkt, niet aan sleutelen, toch? Leuk, maar placebo’s zijn niet betrouwbaar. Daarna gaat dat vooral over welzijn en kan het placebo-effect niet daadwerkelijk ziektes genezen.
2. Het normaliseren van pseudowetenschap gaat ons veel ellende opleveren
Dat iemand gelooft in chakra’s is dan wel niet direct funest, maar door alle van de wetenschap losgezongen quatsch lijkt Instagram langzaamaan een broeinest te worden ideeën die wel schadelijk zijn, zoals dat vaccins en zonnebrand slecht zijn. Orthomoleculaire Otto’s geloven ook dat bijvoorbeeld kanker je eigen schuld is. Sowieso is het gedachtengoed dat je helemaal zelf het stuur in handen kan hebben van je gezondheid en levenspad, bij uitstek een USP voor moderne goeroes. Het enige wat je moet doen is hen duizenden euro’s betalen en zij zeggen je waar dit denkbeeldige stuur dan exact zit.
Men zegt dan tegen me: je kijkt te wetenschappelijk. Neen. Wetenschap is geen boek met feitjes. Het is een methode waarin kritisch kijken naar de methode zelf en de resultaten zit ingebakken. Het is het beste instrument om de waarde van een behandelmethode of theorie aan een vakkundige test te onderwerpen en tevens een verzameling nauwgezet gecontroleerde kennis van het relevantie vakgebied. Als uit wetenschap rolt dat iets niet klopt, dan klopt het niet. Dat wetenschap niet alles weet, is zonder meer waar en erkent elke wetenschapper. Maar een aantal dingen weten we juist wel en het slaat nergens om de leemtes in de kennis op te vullen met onsamenhangende lulkoek die indruist tegen de kennis die we wel hebben. En waar moderne technologieën op zijn gebaseerd. En het ironische is dat deze types te pas en te onpas fout geïnterpreteerde of wankele wetenschappelijke onderzoeken aanhalen, om te laten zien dat ook zij zich baseren op de wetenschap. Nonsens.
De maatschappelijke gevolgen hiervan zie je dus niet alleen terug in de almaar zorgwekkender wordende vaccinatiecijfers, maar ook in de discussie rondom het klimaat. Mensen menen het beter te weten dan wetenschappers of vegen de wetenschap an sich zelfs compleet van tafel. Andere velden waar dit de kop op begint te steken zijn o.a. de discussie rondom transgenders en sekse. Steeds meer WelzijnsWesley’s op Instagram en TikTok gaan aan de haal met verkeerd geïnterpreteerde biologiewetten om impliciet te hameren op het feit dat vrouwen toch stiekem wel een tikkie ondergeschikt zijn aan mannen. En dat echte mannen sterk en hard zijn. Voorbeeld:
3. Ethische plicht
Hebben we niet ook de taak om kwetsbare mensen, psychisch in de knel of wanhopig vanwege het feit dat ze uitbehandeld zijn, enigszins in bescherming te nemen? In het voorbeeld van iemand die is uitbehandeld, kun je je ook afvragen of het ethisch wel verantwoord is iemand voor bakken met geld valse hoop aan te laten smeren door kwaadwillende of onbekwame charlatans. En in het geval van psychologisch kwetsbare mensen, waarom halen we onze schouders op als een of andere zelfbenoemd breinexpert in het hoofd kan prutsen van een wankel iemand, alle risico’s van dien? Als je het mij vraagt, hebben we ook een plicht mensen die op verschillende manieren kwetsbaar zijn, in bescherming te nemen tegen oplichters en pseudo-jandoedels.
Goed, dan zijn er ook nog persoonlijke motivaties. Zo heb ik een gruwelijke hekel aan het ik-ik-ik-Ibiza-narcisme dat overal de kop opsteekt. De geprivilegieerde egotripperijen want witte rijke mensen, die uit pure existentiële verveling weer springen op de volgende welzijnstrein en zich daarom early adopter mogen noemen. Ik zou haast zeggen: op een eiland ermee, maar dat is er al. Ibiza heeft een omtrek van 210 kilometer. Als we met 2000 man allemaal 210 meter aan hek voor ons rekening nemen, hebben we dat eiland in een mum van tijd geïsoleerd. Moeite waard, lijkt me. Maar goed, dat is allemaal persoonlijk en ik kan me voorstellen dat niet iedereen zich kan vinden in deze Ibizantipathie. En zo wel, dan hoor ik het graag, want dan is er vast een volgend nieuwsbriefje aan te besteden :)
Spirituele groetjes,
Sjamadriaan
Wekelijks rondje langs mijn Twitter en de bekende griebelende goeroeptoeters van Nederland:
Ik had een fijn moment van flow op Marktplaats
Charlatan Labee
Fajah Lourens
Jessie Jazz Vuijk
Tibor